Η παρούσα ενότητα αναφέρεται σε έρευνες που διεξάγονται στο πλαίσιο λειτουργίας του Περιφερειακού Παρατηρητηρίου Κοινωνικής Ένταξης της Περιφέρειας Κρήτης.
Ειδικότερα, περιλαμβάνει την περιγραφή και τα κείμενα του ερευνητικού έργου που έχει αναλάβει η Ομάδα του Πανεπιστημίου Κρήτης και συγκεκριμένα το Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας (ΕΚΑΕΚΕ) του Τμήματος Κοινωνιολογίας.
Το έργο της Ερευνητικής Ομάδας οργανώνεται σε 3 βασικούς ερευνητικούς άξονες οι οποίοι αναπτύσσονται σε βάθος τριετίας (2025-2028). Οι ερευνητικοί άξονες είναι:
1ος Ερευνητικός Άξονας : «Εισόδημα & Συνθήκες Διαβίωσης των Νοικοκυριών στην Κρήτη»
Στον 1ο ερευνητικό άξονα, συνεχίζεται και εμπλουτίζεται η συστηματική παρακολούθηση και ανάλυση των συνθηκών διαβίωσης του πληθυσμού της Κρήτης, τόσο στο σύνολο της περιφέρειας όσο και σε επιμέρους περιφερειακές ενότητες. Επίσης, διερευνάται η επίδραση της κοινωνικής προστασίας στην άμβλυνση των ανισοτήτων και στην αντιμετώπιση κοινωνικών κινδύνων όπως η φτώχεια και η αποστέρηση. Σκοπός είναι η παραγωγή κατάλληλων και αξιόπιστων δεδομένων για την χάραξη και αξιολόγηση πολιτικών και παρεμβάσεων στην αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων και την προώθηση της ευημερίας των πολιτών σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Επιπρόσθετα, έμφαση δίνεται στην διερεύνηση και ανάλυση νέων σημαντικών ζητημάτων για την κοινωνική ανάπτυξη και συνοχή, όπως είναι η συμβολή των κοινωνικών μεταβιβάσεων στην τοπική ανάπτυξη, η αλληλεπίδραση των μακροοικονομικών μεγεθών με την ανισότητα και την φτώχεια, τα ζητήματα υγείας και περίθαλψης και η σχέση τους με συγκεκριμένους κοινωνικούς, δημογραφικούς και οικονομικούς δείκτες, η αναπαραγωγή της φτώχειας και η διαγενεακή κινητικότητα. Για τον σκοπό της έρευνας αξιοποιούνται κυρίως δείκτες και μικροδεδομένα ερευνών της Eurostat και της ΕΛΣΤΑΤ. Επιπρόσθετα αξιοποιούνται και πρόσθετα μικροδεδομένα που θα παρασχεθούν από την ΕΛΣΤΑΤ για λογαριασμό της Περιφέρειας Κρήτης, που θα επιτρέψουν για πρώτη φορά την διερεύνηση των συνθηκών διαβίωσης σε επιμέρους χωρικές ενότητες και πληθυσμιακές ομάδες στην Κρήτη.
Επιστημονικά Υπεύθυνος 1ου Ερευνητικού Άξονα: Χρίστος Παπαθεοδώρου, Αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Καθηγητής Κοινωνικής Πολιτικής και Διευθυντής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στο Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
περισσότερα2ος Ερευνητικός Άξονας: «Επικαιροποίηση και εμπλουτισμός γεωγραφικής βάσης εντοπισμού θυλάκων αποστέρησης και φτώχειας στην Περιφέρεια Κρήτης»
Ο 2ος άξονας επικαιροποιεί, διευρύνει και εμβαθύνει την έρευνα για τον εντοπισμό θυλάκων τοπικής αποστέρησης και φτώχειας στην Κρήτη, η οποία σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε κατά την προηγούμενη περίοδο υποστήριξης της λειτουργίας του Περιφερειακού Παρατηρητηρίου Κοινωνικής Ένταξης (2020-2023). Στη βάση της συγκεκριμένης έρευνας το Παρατηρητήριο απέκτησε εργαλεία εντοπισμού και ιεράρχησης του βαθμού αποστέρησης στην Κρήτη, συνολικά (Δείκτης Συνολικής Πολλαπλής Αποστέρησης- ΣΠΑ) και ως προς επιμέρους διαστάσεις της αποστέρησης (Εισόδημα, Απασχόληση, Εκπαίδευση, Στέγαση, Προσβασιμότητα φροντίδας). Το εργαλεία αυτά επικαιροποιούνται και εμπλουτίζονται με νέα στοιχεία, παρέχοντας τη δυνατότητά μεγαλύτερες χωρικής εστίασης, σύγκρισης μεταξύ περιοχών και ταυτόχρονα μεγαλύτερης ανάλυσης του βαθμού ανταπόκρισης των πολιτικών στις ανάγκες επιμέρους ομάδων και περιοχών, και τη διαμόρφωση χωρικά εστιασμένων κοινωνικών και αναπτυξιακών πολιτικών, σε συνδυασμό με πολιτικές με άμεση και οριζόντια κοινωνική στόχευση.
Επιστημονικά Υπεύθυνος 2ου Ερευνητικού Άξονα: Βασίλης Αράπογλου, Καθηγητής στο τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, με αντικείμενο «Συγκριτική Κοινωνική Πολιτική και Κοινωνικές Ανισότητες»
περισσότερα3ος Ερευνητικός Άξονας: «Θύλακες Αποστέρησης, Δίκτυα Κοινωνικής Προστασίας και Κοινωνικής Ένταξης»
Ο 3ος άξονας, περιλαμβάνει έρευνες πεδίου με χρήση συμμετοχικών μικτών μεθόδων (mixed methods) που συνδυάζουν ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα, Επικεντρώνονται στο ρόλο και τη δυναμική της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας καθώς και των άτυπων δικτύων αλληλεγγύης στην Περιφέρεια της Κρήτης. Η έρευνα επιχειρεί να συνδέσει ζητήματα κοινωνικής ένταξης με τις προοπτικές της βιώσιμης ανάπτυξης, με έμφαση τοπικούς θύλακες κοινωνικής αποστέρησης στην Κρήτη. Οι έρευνες αξιοποιούν τη διεθνή εμπειρία συμμετοχικών μεθόδων εκτίμησης της φτώχειας σε κοινότητες (Participatory Poverty Assessment) εστιάζοντας στην εκτίμηση των αναγκών και στη σημασία που αποδίδουν σε επιμέρους διαστάσεις της αποστέρησης τα μέλη των τοπικών κοινοτήτων καθώς και στις δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης μέσω εναλλακτικών μορφών οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας (κοινωνική οικονομία, κοινωνική γεωργία, συνεταιριστικές οργανώσεις, ενεργειακές κοινότητες κλπ). Τα αποτελέσματα θα αξιοποιηθούν αφενός για να εμπλουτίσουν την ποσοτική χαρτογράφηση της αποστέρησης και αφετέρου για να σχεδιαστούν προγράμματα με κατάλληλη χωρική και κοινωνική εστίαση.
Επιστημονικά Υπεύθυνος 3ου Ερευνητικού Άξονα και όλου του Έργου από πλευράς Πανεπιστημίου Κρήτης: Γιάννης Ζαϊμάκης, Καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης με γνωστικό αντικείμενο τη Κοινωνιολογία των τοπικών κοινωνιών και του πολιτισμού. Διευθυντής του Εργαστηρίου Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
περισσότερα